Als havo 5-leerling belandde Anne eigenlijk per ongeluk op de open dag van de lerarenopleiding Maatschappijleer. “Toen ik daar in gesprek raakte met een van de lerarenopleiders, merkte ik dat ik helemaal op de goede plek terecht was gekomen,” vertelt ze. “Hij stelde precies de vragen over de zaken waar ik mij ook altijd over verwonderde.” In eerste instantie ging ze vooral voor de vakinhoud, maar tijdens haar opleiding en stages ontdekte ze dat het beroep van leraar haar uitstekend paste.

Na haar studie werkte Anne twaalf jaar op een middelbare school in Amstelveen. Ze stond met plezier voor de klas, maar vond het minstens zo leuk om zich bezig te houden met andere taken binnen de school. “Zo heb ik een tijd de decaan vervangen, zat ik in de MR en mocht ik mij bezighouden met het burgerschapsonderwijs.”

Later werd ze schoolopleider en docentencoach. “Die rollen vond ik zo leuk, dat ik op zoek ben gegaan naar een baan waarin ik mij dagelijks mag bezighouden met de professionalisering van leraren.” Zo kwam ze terecht bij Expertisescholen Ontwikkelkracht, waar ze werkt met expertleraren en -schoolleiders die hun kennis delen met andere scholen.

Via Dianne Hoefakker hoorde ze over Talent als Docent. “Het leek mij ook leuk om weer te gaan werken met leraren die iets eerder in hun carrière staan en net de kneepjes van het lerarenvak aan het eigen maken zijn. Via Dianne hoorde ik dat er een plek was als kernteamlid bij Talent als Docent en zo geschiedde.”

Een sterke start

Begin dit schooljaar gaf Anne de training Sterke Start, waarin zij-instromers en startende docenten worden meegenomen in alle facetten van het leraarschap. “‘Hoe bereid je je eerste les goed voor?’, ‘Hoe leg je contact met leerlingen?’, ‘Hoe stuur je op gedrag?’ zijn vragen die aan de orde komen in deze cursus.”
De uitdaging is om deelnemers genoeg kennis en vaardigheden mee te geven om hun eerste lesweken vol zelfvertrouwen te starten. “De groep deelnemers was ontzettend enthousiast, leergierig en inspirerend,” vertelt ze. “Zij-instromers brengen een berg met kennis en levenservaring mee. Dat is echt een meerwaarde als leraar. Als je leerlingen kunt meenemen in jouw klaslokaal naar hoe iets wat jij uitlegt in het echte leven werkt, dat is goud.”

Leren van wat er al is
Anne benadrukt dat haar eigen leerervaringen een belangrijke invloed hebben gehad op hoe zij nu traint en coacht. “Ik vond leren niet altijd makkelijk en leuk, tot ik de opleiding tot lerarenopleider deed,” vertelt ze. “Hier ervaarde ik dat leren ook kan starten met de kennis en ervaringen die je al bezit en dat dit de vruchtbare grond kan vormen om je verder te ontwikkelen.”

Dat idee vormt de basis van haar werkwijze. “Wij zijn geen onbeschreven bladen, maar bezitten al een hele hoop kwaliteiten, kennis en vaardigheden die benut kunnen worden.”

Door haar werk bij Expertisescholen Ontwikkelkracht ziet ze hoe waardevol het is om bestaande kennis te benutten — uit onderzoek én uit de praktijk. “Leraar zijn is een redelijk solistisch beroep en wij hebben vaak de neiging om zelf opnieuw het wiel uit te vinden,” zegt ze. “Maar collega-leraren in jouw school of een paar scholen verderop zijn hoogstwaarschijnlijk tegen hetzelfde aangelopen als waar jij tegenaan bent gelopen.”

Dat is ook wat ze deelnemers wil meegeven: “Dat zij al veel meer in huis hebben dan zij denken en het soms alleen een kwestie is van het leren gebruiken van die kwaliteit, kennis of vaardigheden in een andere setting,” vertelt Anne. “Je bent niet alleen. Jouw collega’s zitten boordevol kennis, wie weet net over datgene waar jij op dit moment mee aan het worstelen bent. Zoek je collega’s op en ga in gesprek, ga op lesbezoek, doe intervisie. Benut de kracht van de kennis die er al zit in de school.”

Energie uit groei

Wat haar het meest energie geeft in haar werk met (aankomende) docenten? “De open en eerlijke houding van willen leren en verbeteren,” zegt ze. “Het is heel tof om met elkaar de onderwijspraktijk te bespreken en facetten van het vakmanschap van de leraar te verkennen en te versterken.”

Ze geniet ervan om te zien hoe mensen groeien. “Ik word er heel blij van als het klikt bij iemand, als iemand in een flow komt en merkt dat iets ineens heel lekker gaat, wat daarvoor nog niet zo goed lukte, of als zij iets durven uit te proberen wat nieuw is.”

Blijven leren en verbeteren

Over haar toekomst is Anne nuchter. “Ik vind een bijdrage leveren aan verbetering van onderwijs door de professionalisering van leraren heel leuk,” vertelt ze. “Als trainer bij Talent als Docent en begeleider/trainer bij Expertisescholen Ontwikkelkracht kan ik daar nu nog voldoende mijn ei in kwijt.”
Toch droomt ze ervan om zelf nog verder te studeren. “Ik zou graag onderwijswetenschappen willen studeren, hoewel sociologie ook een wetenschap is die ik erg interessant vind. Dat is ook niet zo gek met mijn achtergrond als leraar Maatschappijleer.”

Wat haar nu vooral inspireert, is dat praktijk en onderzoek elkaar steeds beter weten te vinden. “Dat onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk elkaar steeds meer en beter weten te vinden en waarderen, vind ik echt een mooie ontwikkeling,” zegt ze. “Het mooiste vind ik het, als ik in mijn rol bij Expertisescholen Ontwikkelkracht onderzoekers en leraren zie samenwerken om het onderwijs in Nederland te verbeteren.” Daarnaast houdt ze de ontwikkelingen rond de professionalisering van leraren met belangstelling in de gaten. “Leraren hebben het al druk genoeg, dus wanneer zij tijd maken om aan hun professionalisering te werken, moet het aanbod ook van goede kwaliteit zijn.”

Eén tip voor startende docenten
Annes boodschap aan nieuwe leraren is kort maar krachtig: “Benut de kennis die er al is: die van jezelf, die van jouw collega’s binnen en buiten de school en dat wat bekend is uit onderwijsonderzoek.”