Leraar
in de
regio
Van e-learning in Uganda naar het docentschap in Nederland. Voor Bart Jacobse is het nu eindelijk tijd om zijn droom waar te maken: docent worden. Via de training Ontdek Je Talent Als Docent kreeg hij de bevestiging dat een baan als leraar heel goed bij hem past. Nu neemt Bart de eerste stappen richting een baan als docent Scheikunde in het voortgezet onderwijs.
Bart: “Ik heb Life Science Technology gestudeerd in Delft en wilde graag onderzoek doen. Ik heb toen een onderzoeksmaster gedaan. Voor mijn onderzoek ben ik me gaan verdiepen in borstkanker. Al snel kreeg ik door dat, voordat de resultaten bij een patiënt terechtkwamen, je al twintig jaar verder zou zijn. Verder bleek dat medicatie heel duur zou zijn. ‘hoe houd je de gezondheidszorg betaalbaar’ is een nog belangrijkere uitdaging dan de ziekte te begrijpen en daarvoor een medicijn te ontwikkelen. Daarnaast werd ik niet gelukkig van het leven in een lab. Ik kwam terecht in een soort tweesprong: ‘Wat ga ik doen?’ Lesgeven was voor mij toen al een optie net als consultancy.”
“Het vuurtje voor lesgeven is bij mij gaan branden toen ik examentrainingen gaf bij de Leidse Examencursus aan middelbare scholieren. Je hebt je eigen klas waar je drie dagen voor stond. Het was wel een beetje in een andere context dan een echte docent en qua klassenmanagement; het wat makkelijker om te doen, want niemand kende elkaar en er waren geen kliekjes. Bovendien was iedereen gemotiveerd. Tegelijkertijd was er veel druk en waren studenten gespannen en zenuwachtig. Het was van belang dat je daarom ook iets aan het opbouwen van hun zelfvertrouwen deed. Terugkijkend was dat het leukste werk wat ik ooit heb gedaan.”
Toch besloot ik de consultancy in te gaan, omdat ik dacht dat het makkelijker zou zijn eerst consulant en daarna docent te worden dan andersom. Bovendien had ik al eens gesolliciteerd op een vacature als docent, maar ik kreeg helaas te horen dat ze voor een ander kozen, omdat die al een diploma had. Ik had op dat moment nog een keer moeten studeren voor de juiste papieren, vandaar dat ik voor mezelf de keuze maakte om eerst consultant te worden. Het was echter een keuze die ik met mijn hoofd maakte en niet met mijn hart. Ik nam me voor om na een paar jaar les te gaan geven. Die paar jaar zijn er inmiddels acht geworden. Ik heb die stap om allerlei redenen steeds weer uitgesteld.”
Een van de redenen waarom de keuze voor het onderwijs op de lange baan werd geschoven, was een verhuizing naar Uganda. “Mijn vrouw is echt een Afrika-gek. Zij is daar na de middelbare school geweest en is een aantal keer teruggekeerd ook voor onderzoek. We kozen voor Uganda, omdat we naar een Afrikaans land wilden waar Engels werd gesproken, ons Frans is niet heel erg goed. We hoorden van mensen die daar woonden dat het een fijn land is om te verblijven. Ik ben daar als een digital nomad voor een Nederlands bedrijf in e-learning gaan werken. Het plan was om dat een paar maanden te doen en dan iets in Uganda zelf te zoeken. Maar ik vond het werk erg leuk en uitdagend om te doen. Je gaf business professionals de kans om binnen vijf minuten iets te leren. Omdat ik lesgeven al erg leuk vind, was het interessant om na te denken over hoe zo’n leerervaring in elkaar stak. Het plan was om een jaar in Uganda te blijven, maar uiteindelijk zijn we drie jaar gebleven omdat we het erg naar ons zin hadden.”
“We zijn terug naar Nederland gegaan, omdat we familie en vrienden misten. Ik ging weer in de consultancy, maar dan in het onderwijs. Ik hield me bezig met de vraag hoe je het onderwijs beter kunt maken aan de hand van data analyse. Dat heb ik tot afgelopen zomer gedaan en toen besloot ik dat het tijd was om de stap te maken om voor de klas te gaan staan. Maar het was inmiddels september en ik wilde niet middenin een schooljaar aan de slag gaan. Ik zit nu in een soort tussenjaar waarbij ik me nog wel bezighoud met e-learning én ik besloot de cursus Ontdek Je Talent Als Docent te doen.”
“Ontdek Je Talent Als Docent was geen zware training maar vooral heel erg leuk. Het was een ontzettend fijne groep waar een open sfeer was en iedereen zich kwetsbaar durfde op te stellen. Het was heel persoonlijk vanaf dag een. Iedereen heeft een ander startpunt; de een is nog aan het begin van zijn zoektocht en is de vraag aan het beantwoorden: ‘Is dit iets voor mij?’. Ik had voor mezelf al besloten dat ik dit ga doen. Ik was er vooral om te leren en om nog enthousiaster te worden over het docentschap. Ik heb door deze training een bevestiging gekregen dat het leraarschap heel goed bij mij past. Ik was er natuurlijk al zo lang mee bezig en dan ga je in al die jaren er echt je droombaan van maken. Het is dan heel spannend, want wat als dat uiteindelijk niet zo blijkt te zijn? Maar ik ben alleen maar enthousiaster geworden.
Hoewel de training dus niet zwaar was, vond ik het wel spannend om een proefles te geven, ook al was dat vijf minuten. Ik was er de hele avond mee bezig geweest, dus hoe ga je dat doen als je een hele schooldag moet voorbereiden? Ik liep dus al meteen tegen mijn eigen perfectionisme aan. Je merkt meteen wat je valkuilen zijn. Maar tijdens de training werd ook benadrukt dat je niet meteen perfect hoeft te zijn. Je bent beginnend docent, je mag fouten maken, zolang je daarop reflecteert en daarvan leert.”
“Ik loop af en toe mee op verschillende scholen om te kijken hoe de sfeer is, hoe de docenten zijn en of ik mezelf zie op zo’n school. In het nieuwe schooljaar wil ik graag lesgeven in scheikunde. Ik heb nu onderzocht of ik genoeg kennis heb voor dit vak. Dat blijkt voldoende te zijn en nu moet ik alleen pedagogische en didactische lessen volgen. Dat ga ik in het nieuwe schooljaar doen. Het plan is dan om drie dagen voor de klas te staan en een dag in de week een opleiding te volgen.”
Bart weet al goed wat hij zo leuk vindt aan het lesgeven. “Het is de energie in zo’n klas. Je bent als eerste in het lokaal aanwezig en dan komt zo’n klas binnen. Je ziet dat er van alles aan de hand is. Je hebt van te voren een lesplan gemaakt, maar dat kan al na een paar minuten de prullenbak in of soms ook niet. Wat zo leuk is dat je als docent iets bedenkt en dat de klas daar op kan interacteren en daar komen altijd verrassende dingen uit. Je weet nooit van te voren wat ze zeggen, wat aanslaat en wat niet aanslaat. Dat spel dat lijkt me leuk en dat is iets waar ik energie van krijg.”
Bart gaat het anders aanpakken dan de meeste docenten die hij tijdens zijn middelbare schooltijd heeft gehad. “Wat ik miste op de middelbare school was dat docenten weinig aandacht hadden voor de onderstroom in de klas. Als ik het op mezelf betrek: ik was voor docenten op het oog een makkelijke leerling, want ik deed gewoon mijn werk en ik haalde hoge cijfers. Maar tegelijkertijd was ik ongelukkig in mijn klas, omdat ik klein werd gehouden door bepaalde leerlingen. Ik zit daar nu niet meer mee en ben er ook sterker door geworden, maar het heeft wel twee jaar gespeeld zonder dat dit werd opgemerkt. Ik had het idee dat niet alle leerlingen werden gezien, behalve de leerlingen met een grote mond. Door te kijken, te luisteren en door ook beter op de non-verbale communicatie te letten, wil ik dat anders doen. Als ik het idee krijg dat een leerling niet goed in zijn vel zit, knoop ik een gesprek aan en wil ik vragen of ik iets kan doen. Zo ligt het in ieder geval op tafel en dan kan ik een leerling laten weten: ‘Ik zie jou’.”
Docent worden